İnsan Metapnömovirüsü (HMPV) solunum yolu enfeksiyonlarına neden olan yaygın bir virüstür. Özellikle küçük çocuklar, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf olanlarda ciddi solunum yolu hastalıklarına yol açabilir. İlk olarak 2001 yılında tanımlanan HMPV, paramiksovirüs ailesine ait bir RNA virüsüdür. Grip, RSV (Respiratuar Sinsityal Virüs) gibi üst ve alt solunum yolu enfeksiyonlarına neden olabilir. Bu virüs genellikle hafif seyreden soğuk algınlığı benzeri belirtilere neden olur. Ancak bazı hastalarda ağır zatürre ve bronşit gibi ciddi solunum yolu hastalıklarına yol açabilir. Özellikle astım, KOAH gibi kronik akciğer hastalıkları olanlar ve bağışıklık sistemi zayıflar, HMPV enfeksiyonunu daha ağır geçirebilir. Kış ve ilkbahar aylarında daha yaygın görülen virüs, grip veya diğer solunum yolu hastalıklarıyla kolayca karıştırılabilir.
Üst ve alt solunum yollarını etkileyen özellikle çocuklar, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıflarda ciddi enfeksiyonlara yol açabilen bir RNA virüsüdür. İlk olarak 2001 yılında keşfedilen HMPV, paramiksovirüs ailesine aittir. Grip virüsü ve respiratuar sinsityal virüs (RSV) ile yakın akrabadır. Genellikle hafif soğuk algınlığı semptomlarına neden olur, ancak bazı durumlarda bronşit, zatürre ve ciddi solunum yetmezliği gibi ağır hastalıklara yol açabilir.
HMPV, küçük çocuklarda ve bebeklerde en sık görülen solunum yolu enfeksiyonlarından biridir. Özellikle ilk 5 yaşındaki çocuklar, virüsle ilk kez karşılaştıklarında hastalığı daha ağır geçirebilirler. Bunun yanı sıra yaşlı yetişkinler, kronik akciğer hastalığı olanlar (KOAH, astım) ve bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar, virüs nedeniyle hastaneye yatış gerektiren ciddi solunum sorunları yaşayabilir. Virüs damlacık yoluyla (öksürme, hapşırma) ve kontamine yüzeylere temas edilmesiyle bulaşır. Çoğu insan hayatı boyunca HMPV ile birçok kez enfekte olabilir. Ancak genellikle bağışıklık sisteminin güçlü olduğu durumlarda hafif atlatılır. Kış ve ilkbahar aylarında daha sık görülen bu enfeksiyon, grip ve RSV ile benzer semptomlara sahip olduğu için sıklıkla yanlış teşhis edilebilir.
HMPV enfeksiyonu genellikle hafif soğuk algınlığı benzeri semptomlarla başlar. Ancak bazı kişilerde ciddi solunum problemlerine neden olabilir. Özellikle küçük çocuklar, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf olanlarda bronşit, zatürre ve solunum yetmezliği gelişebilir. Hastalık, genellikle virüsle temas ettikten 3-6 gün sonra ortaya çıkar ve belirtiler hafif ile orta şiddette olabilir. HMPV belirtileri şu şekildedir:
Belirtileri açısından grip, soğuk algınlığı veya RSV enfeksiyonuna benzediği için sıklıkla yanlış teşhis edilebilir. Eğer semptomlar uzun sürer veya kötüleşirse, özellikle nefes darlığı gelişirse mutlaka bir doktora başvurulmalıdır.
Belirtilerinin grip, soğuk algınlığı ve RSV gibi diğer solunum yolu hastalıklarıyla benzer olması nedeniyle teşhis edilmesi zor olabilen bir virüstür. Tanı koymak için öncelikle hastanın semptomları değerlendirilir ve fizik muayene yapılır. Hekim özellikle burun akıntısı, öksürük, ateş, boğaz ağrısı ve nefes darlığı gibi belirtileri olan hastalarda HMPV’den şüphelenebilir. Kesin teşhis koymak için laboratuvar testleri gereklidir. HMPV teşhisi için burun veya boğazdan sürüntü örneği alınarak PCR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu) testi yapılabilir. Bu test virüsün genetik materyalini tespit ederek enfeksiyonu doğrular. Ayrıca hızlı antijen testleri veya virüs kültürü de tanıya yardımcı olabilir.
Şiddetli vakalarda, enfeksiyonun akciğerleri etkileyip etkilemediğini belirlemek için akciğer röntgeni veya bilgisayarlı tomografi (BT) taraması yapılabilir. Kan testleri genellikle spesifik değildir. Ancak enfeksiyonun vücuda etkisini değerlendirmek için kullanılabilir. Tanı sürecinde hastanın bağışıklık durumu ve solunum fonksiyonları dikkate alınarak kişiye özel bir değerlendirme yapılır.
HMPV enfeksiyonuna karşı spesifik bir ilaç veya aşı bulunmaz. Tedavi, hastanın belirtilerini hafifletmeye ve bağışıklık sisteminin virüsü yenmesini desteklemeye yöneliktir. Hafif vakalar genellikle evde dinlenme, bol sıvı tüketimi ve semptomatik ilaçlarla iyileşebilir. Burun tıkanıklığını hafifletmek için burun temizliği yapılabilir, öksürüğü azaltmak için ise bal veya bitki çayları gibi doğal yöntemler tercih edilebilir. Ateş ve kas ağrılarını hafifletmek için parasetamol veya ibuprofen gibi ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar kullanılabilir. Solunum güçlüğü çeken hastalarda oksijen desteği, nebulizatörler veya bronkodilatör ilaçlar gerekebilir. Astım veya KOAH gibi kronik akciğer hastalıkları olanlarda doktor çeşitli ilaçlar reçete edebilir. Ağır vakalarda özellikle zatürre gelişmişse, hastaneye yatış ve yoğun bakım desteği gerekebilir. Hastalıktan korunmak için el hijyenine dikkat edilmeli, hasta kişilerle temastan kaçınılmalı ve bağışıklık sistemi güçlü tutulmalıdır.